Ludwik Teichmann (1823–1895) – lekarz, który opracował metodę tworzenia wzorców anatomicznych układu chłonnego. Jego preparaty można podziwiać w Muzeum Anatomii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dzięki doskonałej znajomości chemii już w czasie studiów wymyślił również w jaki sposób wykryć obecność krwi w miejscu zbrodni. Jego metoda jest używana do dziś przez kryminologów i medyków sądowych. Nie wymaga dużych nakładów finansowych, a efekt jest natychmiastowy.
Wiesz, że całe nasze ciało pokrywa powięź? Wspiera mięśnie, kości, narządy wewnętrzne, naczynia oraz nerwy. Wyobraź sobie, że masz założone ciasne materiałowe body na całe ciało. Jeśli przytrzymasz je w jednym miejscu nieruchomo, będzie ciągnąć i utrudniać ruch w innym. To właśnie często dzieje się z powięzią, kiedy powstają na naszym ciele głębokie blizny, takie jak np. po cesarskim cięciu. Powięź jest blokowana przez bliznę. Dlatego tak ważna jest jej mobilizacja.
Blizna po cesarskim cięciu może wpływać na ograniczenie ruchomości tkanek brzucha i klatki piersiowej, a nawet mieć wpływ na kontur twarzy! Ma wpływ na ruchomość bioder. Wpływa na mięśnie dna miednicy. Blizna może się również przyczynić do bólu pleców.
Nie każda blizna może być poddana mobilizacji. Nie każda też tego potrzebuje.
Z blizną możemy udać się do fizjoteraputy. On oceni jej stan i zaproponuje plan działania, jeśli będzie to potrzebne.
Należy pamiętać, że bliznę można mobilizować dopiero po zagojeniu się rany. Nie warto jednak czekać zbyt długo.
Jeśli zabieg, po którym zostanie blizna jest planowany, warto udać się do specjalisty jeszcze przed operacją. Niekiedy warto przygotować tkanki na to, co je czeka.
Dobrze jest pamiętać, że nasze ciało stanowi całość. Jeden element ma wpływ na inne. Coś, co może z pozoru wydawać nam się jedynie drobnym mankamentem urody, tak naprawdę może mieć poważne konsekwencje zdrowotne.
Dbajmy o siebie!
Coraz więcej osób zaczyna dbać o swoje zdrowie, ruch i przede wszystkim o dietę! Wiemy, że biały cukier wcale nie krzepi, a szkodzi. Szczególnie, kiedy jest spożywany w nadmiernych ilościach.
Czy aby zachować zdrowie musimy całkowicie rezygnować ze słodkiego smaku?
Na całe szczęście, nie musimy!
Z pomocą przychodzi nam kilka zamienników białego cukru.
🍭 Stewia – bardzo słodkie zioło. Nie wykryto żadnych skutków ubocznych po jej spożyciu. Warto jednak pamiętać, że za jej słodycz odpowiadają glikozydy stewiolowe, które mają 200-300 razy wyższą słodycz niż cukier! Jedna mała kropelka z pewnością wystarczy do osłodzenia herbaty.
🍭 Erytrytol – alkohol wielowodorotlenowy o słodkim smaku, pozyskiwany z roślin. Erytrytol ma około 60-70 % słodyczy klasycznego cukru, a 0 kcal! Warto uważać z jego ilością. Przedawkowanie może spowodować biegunkę.
🍭 Ksylitol – alkohol wielowodorotlenowy pozyskiwany z soku brzozowego. Odpowiada 100 % słodyczy sacharozy. Jest o połowę mniej kaloryczny niż biały cukier. Ma za to bardzo niski indeks glikemiczny. Skutki uboczne może mieć podobne jak erytrytol, dlatego nie warto używać go w dużych ilościach.
Czy zamiennik cukru sprawdzi nam się w każdej sytuacji? W większości tak. Warto sięgać po nie szczególnie wtedy, kiedy jest nam trudno odzwyczaić się od słodkiego smaku kawy czy herbaty. Zamienniki nie sprawdzą się jednak przy pieczeniu wyrobów z użyciem drożdży. Drożdżówka na erytrytolu lub ksylitolu nie urośnie.
Zamienników jest znacznie więcej. Każdy ma swoje wady i zalety. Najważniejszy jest jednak umiar i zdrowy rozsądek. Największym problemem nie jest biały cukier sam w sobie, ale to, że jest spożywany w zdecydowanie zbyt dużych ilościach.
Brzmi nieprawdopodobnie? A jednak! Desserto – tak została nazwana skóra z kaktusa, a dokładnie z opuncji.
Produkcja wyrobów ze skóry zwierzęcej oznacza wiele cierpienia zwierząt. Na szczęście coraz więcej osób zwraca uwagę na modę wolną od okrucieństwa. Ponadto produkcja skóry naturalnej niesie za sobą duże konsekwencje ekologiczne.
Zarówno skóra naturalna, jak i sztuczny materiał imitujący skórę powodują wiele zanieczyszczeń środowiska. Do garbowania skór używa się bardzo toksycznych substancji, jak soli chromu i oleju ropopochodnego.
Innowacyjny pomysł stworzenia materiału z kaktusa, imitującego prawdziwą skórę, został opracowany przez dwóch Meksykanów.
Desserto jest produkowana bez toksycznych chemikaliów, ftalanów i PCW. Do jej produkcji zużywa się niewiele wody. Skóra z kaktusa jest na tyle nowym wynalazkiem, że nie mamy pewności, co do jej wytrzymałości. Producenci zapewniają o jej trwałości do 10 lat. Skóra jest elastyczna, oddychająca i plamoodporna.
Skóra z kaktusa miała swój debiut w 2019 roku na Międzynarodowych Targach Skórzanych Lineapelle w Mediolanie.
🌵 Dlaczego szukanie ekologicznych alternatyw dla znanych nam od lat produktów jest tak ważne?
Hodowla bydła jest jedną z największych przyczyn wylesiania Amazonii. Do dzisiaj 20% amazońskich lasów zostało zniszczone. Każdego roku traci ona obszar wielkości Wielkiej Brytanii lub większy.
72 miliardy zwierząt są ubijane co roku. 1/3 miliona ton ryb łowi się każdego roku na paszę dla bydła. 1/3 wszystkich gruntów uprawnych jest potrzebna na paszę dla zwierząt.
Koszt produkcji skóry naturalnej jest ogromny. Zarówno jeśli chodzi o życie zwierząt, jak i konsekwencje ekologiczne.
🌵 Dlaczego produkcja materiału z kaktusów rozwiązałaby wiele problemów?
Kaktusy są świetne w uprawie, z tego względu, że mogą rosnąć w miejscach, gdzie nic innego rosnąć nie chce. Do produkcji skóry wycina się tylko dojrzałe liście, nie uszkadzając przy tym rośliny, dodatkowo w naturalny sposób regeneruje glebę.
Józef Struś (1510-1568) – nadworny lekarz Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. Zasłynął ze swoich badań nad tętnem. W 1555 r. wydał zbiór swoich 20-letnich analiz. Wyróżnił w nim pięć typów tętna, ich znaczenie diagnostyczne oraz to, jaki wpływ na tętno ma temperatura i stan nerwowy. Był najsławniejszym lekarzem swoich czasów w Europie. Po jego rady sięgał nawet Filip II – król hiszpański. Akademia w Padwie szczyciła się, że był w niej profesorem nauki lekarskiej. Do końca oddany pomocy innym – zmarł na dżumę, po tym jak zaraził się niosąc pomoc ubogiej ludności.
„Cukier krzepi” – najsłynniejsze hasło przedwojennej Polski.
Na całe szczęście dziś już wiemy, że to nie prawda. Cukier nie krzepi, a szkodzi. Szczególnie w nadmiernej ilości.
W 2019 roku przeciętny Polak spożywał aż o 12 kg cukru rocznie więcej niż w 2009. Główny Inspektorat Sanitarny przedstawił dane, z których wynika, że statystyczny Polak zjada obecnie ponad 40 cukru w ciągu roku! To dużo, a nawet bardzo dużo.
Według Światowej Organizacji Zdrowia spożycie cukru należy ograniczyć do 10% spożywanych kalorii. Przy średnim zapotrzebowaniu jest to ok. 10-12 łyżeczek cukru.
Ktoś mógłby pomyśleć – sporo. Na pewno tyle nie zjadam. Rano wsypuję 1 łyżeczkę cukru do kawy i jedną po południu, czyli dwie. Skąd takie dane? Kto słodzi 12 łyżeczek?
Niestety, cukier kryje się pod wieloma postaciami. Szczególnie w wysoko przetworzonej żywności. Czasem możemy nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, jak duże ilości spożywamy w ciągu dnia.
Pod jakimi hasłami kryje się cukier?
Oto niektóre z popularnych nazw cukru, które można spotkać na etykietach:
🍭 Cukier (sacharoza)
🍭 Glukoza
🍭 Fruktoza
🍭 Syrop glukozowo-fruktozowy
🍭 Syrop kukurydziany
🍭 Melaza
🍭 Inwertaza (syrop inwertowany)
🍭 Dextroza
🍭 Maltodextryna
🍭 Laktoza
🍭 Ksyloza
🍭 Mannitol
🍭 Sorbitol
🍭 Dekstrozylo-fruktozo-galaktoza
🍭 Galaktoza
🍭 Skrobia
🍭 Słód jęczmienny
🍭 Karmel
Pamiętaj, że to tylko kilka przykładów. Istnieje wiele innych nazw i rodzajów cukru, które mogą być używane w przemyśle spożywczym.
Dobrze jest zwracać uwagę na etykiety i budować swoją świadomość. Im produkt mniej przetworzony, im ma krótszy skład, tym lepiej dla nas.
Metoda CRISPR (a dokładniej CRISPR-Cas9) pozwala na precyzyjne modyfikowanie genomu. Oznacza to, że dzięki tej metodzie zostaje usunięty konkretny fragment genu i zastąpiony innym.
W 2023 r. być może zostanie po raz pierwszy zastosowana do leczenia konkretnych chorób: beta-talasemii i anemii sierpowatej. To genetyczne choroby krwi, na które terapię opracowały Vertex Pharmaceuticals i CRISPR Therapeutics.
Talasemia beta to zaburzenie przepływu krwi polegające na obniżonej produkcji hemoglobiny przez organizm. Choroba powoduje niedobór dojrzałych krwinek czerwonych, a co za tym idzie niedotlenienie organizmu. Anemia sierpowata charakteryzuje się nieprawidłową budową hemoglobiny.
Jest to choroba zagrażająca życiu. Terapia genowa daje szansę na zdrowe życie coraz większej ilości osób.
Coś, co z początku może wydawać nieco dziwne, tak naprawdę jest bardzo istotnym tematem. Mowa o tym, jak ważna jest ochrona zwierząt i jak bardzo jest ona powiązana z ratowaniem klimatu. Dbanie o różnorodność środowiska jest ważniejsze, niż może nam się wydawać.
Naukowcy ustalili, że ochrona zwierząt znacznie zwiększy zdolność natury do pochłaniania dwutlenku węgla. Oczywiście istotna jest ochrona wszystkich gatunków, ale badania wykazały, że dbanie o kilka gatunków jest ogromnie ważne.
O jakich gatunkach mowa?
🐾 piżmowiec
🐾 bizon amerykański
🐾 słoń afrykański
🐾 waleń
🐾 rekin rafowy
🐾 ryby słodkowodne
🐾 antylopa gnu
🐾 wydra morska
🐾 wilk szary
Dlaczego ochrona bioróżnorodności jest tak ważna?
Badania dowiodły, że żerowanie, przenoszenie nasion i pozostawianie składników odżywczych (szczególnie przez wymienione gatunki) wpływa na klimat i cykl obiegu węgla w ekosystemach.
Dane są naprawdę niewiarygodne!
Ochrona tych dziewięciu gatunków oraz ich reintrodukcja pozwoli na to, żeby zostało pochłonięte aż 6,5 mld ton dwutlenku węgla rocznie!
Czemu to aż tak ważne?
Pochłonięcie takiej ilości dwutlenku węgla pomogło by utrzymać ocieplenie klimatu niemalże o 1,5 ℃, czyli prawie o tyle, ile potrzebujemy osiągnąć (a jest to niezwykle trudne).
Podkreślamy, jak ważny jest to temat, ponieważ od 1970 roku liczebność populacji wszystkich zwierząt spadła o prawie 70% (wg. raportu „Living Planet Report” z 2022 roku WWF). Oznacza to, że przez ostatnie 50 lat z naszej planety zniknęło więcej niż ⅔ zwierząt!
Czym jest żywność przetworzona? Czy jest szkodliwa dla naszego zdrowia? Czy powinniśmy jej unikać?
Zacznijmy od tego, że istnieją cztery kategorie żywności wyodrębnione przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa.
Żywność minimalnie przetworzona, to produkty wymienione powyżej, które zostały poddane krojeniu, suszeniu, mieleniu, gotowaniu, filtrowaniu, pasteryzacji, chłodzeniu, zamrożeniu lub pakowaniu próżniowemu.
Takie produkty powinny stanowić bazę naszej diety. To właśnie one są najzdrowsze!
Wszystko jest w porządku, kiedy tych produktów używamy jedynie jako dodatków do posiłków. Problem pojawia się wtedy, kiedy zaczynają stanowić bazę naszej diety.
3. Żywność przetworzona – czy to produkty, które powinny być zakazane? Zdecydowanie nie!
Produkty z tej grupy stanowią ważne źródło składników odżywczych. Żywność przetworzona to produkty z grupy pierwszej, do których zostały dodane składniki z grupy drugiej i całość poddano procesom technologicznym, które mają na celu przedłużenie ich trwałości np. poprzez pasteryzację czy proces fermentacji. Są to m.in. konserwowane owoce i warzywa, sery, wędzone mięso, chleb czy konserwy rybne. Im prostszy jest ich skład, tym lepiej. Ważne, żebyśmy sprawdzali etykiety i odkładali na półkę z powrotem te produkty, których lista składników jest zbyt skomplikowana.
4. Ostatni punkt to żywność wysoko przetworzona. Tutaj powinna zapalić nam się czerwona lampka. Tych produktów powinniśmy unikać!
Jest to żywność poddana zaawansowanej obróbce technologicznej. Często w jej skład w ogóle nie wchodzą produkty z grupy pierwszej. Możemy za to znaleźć w nich mnóstwo wzmacniaczy i ulepszaczy smaku i zapachu, do tego barwniki, konserwanty, stabilizatory i aromaty.
Żywność wysokoprzetworzona to napoje gazowane, słone przekąski (chipsy, krakersy, paluszki), słodycze i wyroby cukiernicze, słodzone płatki śniadaniowe, dosładzane jogurty owocowe, dania typu instant (gotowe do odgrzania w mikrofalówce), zupki chińskie, fast-food, paluszki rybne, parówki.
Produkty wysoko przetworzone zawierają duże ilości cukru, tłuszczów i soli. Spożywanie ich w sporych ilościach będzie bardzo niekorzystne dla naszego zdrowia. Narazimy się m.in. na miażdżycę, nadciśnienie czy cukrzycę.
Pamiętaj, jedz jak najwięcej produktów z grupy pierwszej i jak najmniej z grupy drugiej.
Zdrowa dieta to podstawa, na której możemy budować zdrowe życie!
Sobotni leniwy poranek. Powoli wstajesz. Nieśpiesznie zakładasz miękki szlafrok. Idziesz do kuchni i zastanawiasz się, na jaką dziś masz ochotę. Czarną, mocną, intensywnie aromatyczną, a może jednak łagodną, z odrobiną mleka i łyżeczką cukru? Po chwili już wiesz. Wyciągasz z szafki kubek i zaparzasz swoją ulubioną kawę.
Niestety taki obrazek za kilka lat może pozostać jedynie w strefie marzeń. Dlaczego?
Instytut Klimatyczny z Sydney ogłosił, że zdaniem ekspertów, do 2050 roku plantacje kawowca zmniejszą się o połowę, natomiast w 2080 przestaną istnieć.
Zmiany klimatycznie niestety są bezlitosne dla upraw kawy. Już teraz zauważa się spadek zbiorów. Możemy również odczuwać pogorszenie się smaku czarnego napoju.
W tym momencie w branży pracuje około 120 mln ludzi! Skutki zniknięcia kawy będą dla nich bardzo odczuwalne.
Kilka bardzo zaawansowanych technologiczne start-upów pracuje nad kawą z laboratorium. To produkt podobny do “mięsa bez mięsa”. Co myślicie o kawie z probówki?