Coraz więcej osób zaczyna dbać o swoje zdrowie, ruch i przede wszystkim o dietę! Wiemy, że biały cukier wcale nie krzepi, a szkodzi. Szczególnie, kiedy jest spożywany w nadmiernych ilościach.

Czy aby zachować zdrowie musimy całkowicie rezygnować ze słodkiego smaku?

Na całe szczęście, nie musimy!

Z pomocą przychodzi nam kilka zamienników białego cukru.

🍭 Stewia – bardzo słodkie zioło. Nie wykryto żadnych skutków ubocznych po jej spożyciu. Warto jednak pamiętać, że za jej słodycz odpowiadają glikozydy stewiolowe, które mają 200-300 razy wyższą słodycz niż cukier! Jedna mała kropelka z pewnością wystarczy do osłodzenia herbaty.

🍭 Erytrytol – alkohol wielowodorotlenowy o słodkim smaku, pozyskiwany z roślin. Erytrytol ma około 60-70 % słodyczy klasycznego cukru, a 0 kcal! Warto uważać z jego ilością. Przedawkowanie może spowodować biegunkę.

🍭 Ksylitol – alkohol wielowodorotlenowy pozyskiwany z soku brzozowego. Odpowiada 100 % słodyczy sacharozy. Jest o połowę mniej kaloryczny niż biały cukier. Ma za to bardzo niski indeks glikemiczny. Skutki uboczne może mieć podobne jak erytrytol, dlatego nie warto używać go w dużych ilościach.

Czy zamiennik cukru sprawdzi nam się w każdej sytuacji? W większości tak. Warto sięgać po nie szczególnie wtedy, kiedy jest nam trudno odzwyczaić się od słodkiego smaku kawy czy herbaty. Zamienniki nie sprawdzą się jednak przy pieczeniu wyrobów z użyciem drożdży. Drożdżówka na erytrytolu lub ksylitolu nie urośnie.

Zamienników jest znacznie więcej. Każdy ma swoje wady i zalety. Najważniejszy jest jednak umiar i zdrowy rozsądek. Największym problemem nie jest biały cukier sam w sobie, ale to, że jest spożywany w zdecydowanie zbyt dużych ilościach.

Józef Struś (1510-1568) – nadworny lekarz Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. Zasłynął ze swoich badań nad tętnem. W 1555 r. wydał zbiór swoich 20-letnich analiz. Wyróżnił w nim pięć typów tętna, ich znaczenie diagnostyczne oraz to, jaki wpływ na tętno ma temperatura i stan nerwowy. Był najsławniejszym lekarzem swoich czasów w Europie. Po jego rady sięgał nawet Filip II – król hiszpański. Akademia w Padwie szczyciła się, że był w niej profesorem nauki lekarskiej. Do końca oddany pomocy innym – zmarł na dżumę, po tym jak zaraził się niosąc pomoc ubogiej ludności.

„Cukier krzepi” – najsłynniejsze hasło przedwojennej Polski.

Na całe szczęście dziś już wiemy, że to nie prawda. Cukier nie krzepi, a szkodzi. Szczególnie w nadmiernej ilości.

W 2019 roku przeciętny Polak spożywał aż o 12 kg cukru rocznie więcej niż w 2009. Główny Inspektorat Sanitarny przedstawił dane, z których wynika, że statystyczny Polak zjada obecnie ponad 40 cukru w ciągu roku! To dużo, a nawet bardzo dużo.

Według Światowej Organizacji Zdrowia spożycie cukru należy ograniczyć do 10% spożywanych kalorii. Przy średnim zapotrzebowaniu jest to ok. 10-12 łyżeczek cukru.

Ktoś mógłby pomyśleć – sporo. Na pewno tyle nie zjadam. Rano wsypuję 1 łyżeczkę cukru do kawy i jedną po południu, czyli dwie. Skąd takie dane? Kto słodzi 12 łyżeczek?

Niestety, cukier kryje się pod wieloma postaciami. Szczególnie w wysoko przetworzonej żywności. Czasem możemy nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, jak duże ilości spożywamy w ciągu dnia.

Pod jakimi hasłami kryje się cukier?

Oto niektóre z popularnych nazw cukru, które można spotkać na etykietach:

🍭 Cukier (sacharoza)

🍭 Glukoza

🍭 Fruktoza

🍭 Syrop glukozowo-fruktozowy

🍭 Syrop kukurydziany

🍭 Melaza

🍭 Inwertaza (syrop inwertowany)

🍭 Dextroza

🍭 Maltodextryna

🍭 Laktoza

🍭 Ksyloza

🍭 Mannitol

🍭 Sorbitol

🍭 Dekstrozylo-fruktozo-galaktoza

🍭 Galaktoza

🍭 Skrobia

🍭 Słód jęczmienny

🍭 Karmel

Pamiętaj, że to tylko kilka przykładów. Istnieje wiele innych nazw i rodzajów cukru, które mogą być używane w przemyśle spożywczym.

Dobrze jest zwracać uwagę na etykiety i budować swoją świadomość. Im produkt mniej przetworzony, im ma krótszy skład, tym lepiej dla nas.

Czym jest żywność przetworzona? Czy jest szkodliwa dla naszego zdrowia? Czy powinniśmy jej unikać? 

Zacznijmy od tego, że istnieją cztery kategorie żywności wyodrębnione przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa.

1. Nieprzetworzona i minimalnie przetworzona żywność
2. Przetworzone dodatki kulinarne
3. Żywność przetworzona
4. Żywność wysoko przetworzona

1. Produkty nieprzetworzone to owoce, warzywa, rośliny strączkowe, surowe mięso, jajka, mleko, grzyby, glony oraz woda. Produkty świeże i naturalne.

Żywność minimalnie przetworzona, to produkty wymienione powyżej, które zostały poddane krojeniu, suszeniu, mieleniu, gotowaniu, filtrowaniu, pasteryzacji, chłodzeniu, zamrożeniu lub pakowaniu próżniowemu. 

Takie produkty powinny stanowić bazę naszej diety. To właśnie one są najzdrowsze!

2. Przetworzone dodatki kulinarne, czyli to, co nadaje więcej smaku –  masło, margaryna, smalec, cukier, miód, melasa, syropy i sól.

Wszystko jest w porządku, kiedy tych produktów używamy jedynie jako dodatków do posiłków. Problem pojawia się wtedy, kiedy zaczynają stanowić bazę naszej diety. 

3.  Żywność przetworzona – czy to produkty, które powinny być zakazane? Zdecydowanie nie! 

Produkty z tej grupy stanowią ważne źródło składników odżywczych. Żywność przetworzona to produkty z grupy pierwszej, do których zostały dodane składniki z grupy drugiej i całość poddano procesom technologicznym, które mają na celu przedłużenie ich trwałości np. poprzez pasteryzację czy proces fermentacji. Są to m.in. konserwowane owoce i warzywa, sery, wędzone mięso, chleb czy konserwy rybne. Im prostszy jest ich skład, tym lepiej. Ważne, żebyśmy sprawdzali etykiety i odkładali na półkę z powrotem te produkty, których lista składników jest zbyt skomplikowana. 

4. Ostatni punkt to żywność wysoko przetworzona. Tutaj powinna zapalić nam się czerwona lampka. Tych produktów powinniśmy unikać! 

Jest to żywność poddana zaawansowanej obróbce technologicznej. Często w jej skład w ogóle nie wchodzą produkty z grupy pierwszej. Możemy za to znaleźć w nich mnóstwo wzmacniaczy i ulepszaczy smaku i zapachu, do tego barwniki, konserwanty, stabilizatory i aromaty.

Żywność wysokoprzetworzona to napoje gazowane, słone przekąski (chipsy, krakersy, paluszki), słodycze i wyroby cukiernicze, słodzone płatki śniadaniowe, dosładzane jogurty owocowe, dania typu instant (gotowe do odgrzania w mikrofalówce), zupki chińskie, fast-food, paluszki rybne, parówki.

Produkty wysoko przetworzone zawierają duże ilości cukru, tłuszczów i soli. Spożywanie ich w sporych ilościach będzie bardzo niekorzystne dla naszego zdrowia. Narazimy się m.in. na miażdżycę, nadciśnienie czy cukrzycę. 

Pamiętaj, jedz jak najwięcej produktów z grupy pierwszej i jak najmniej z grupy drugiej. 

Zdrowa dieta to podstawa, na której możemy budować zdrowe życie!

Sobotni leniwy poranek. Powoli wstajesz. Nieśpiesznie zakładasz miękki szlafrok. Idziesz do kuchni i zastanawiasz się, na jaką dziś masz ochotę. Czarną, mocną, intensywnie aromatyczną, a może jednak łagodną, z odrobiną mleka i łyżeczką cukru? Po chwili już wiesz. Wyciągasz z szafki kubek i zaparzasz swoją ulubioną kawę. 

Niestety taki obrazek za kilka lat może pozostać jedynie w strefie marzeń. Dlaczego?

Instytut Klimatyczny z Sydney ogłosił, że zdaniem ekspertów, do 2050 roku plantacje kawowca zmniejszą się o połowę, natomiast w 2080 przestaną istnieć. 

Zmiany klimatycznie niestety są bezlitosne dla upraw kawy. Już teraz zauważa się spadek zbiorów. Możemy również odczuwać pogorszenie się smaku czarnego napoju. 

W tym momencie w branży pracuje około 120 mln ludzi! Skutki zniknięcia kawy będą dla nich bardzo odczuwalne. 

Kilka bardzo zaawansowanych technologiczne start-upów pracuje nad kawą z laboratorium. To produkt podobny do “mięsa bez mięsa”. Co myślicie o kawie z probówki?