11 listopada jest bardzo ważną datą w historii Polski, tego dnia w 1918 roku państwo polskie uzyskało niezależność i zaczęło się odradzać po 123 latach zaborów. Walka o niepodległość zazwyczaj kojarzona jest z przedstawicielami wojska, polityki, czy dyplomacji, niemniej jednak warto pamiętać, że za sukcesem Polski stoją także polscy lekarze i studenci medycyny.

Narodowe Święto Niepodległości to rocznica upamiętniająca odrodzenie państwa polskiego po 123 latach niewoli, właśnie tego dnia w 1918 roku zawarto rozejm oznaczający klęskę Niemiec w I wojnie światowej, na którego podstawie zawarto Traktat Wersalski, będący początkiem drogi do odbudowy państwa polskiego. Odzyskanie przez Polskę niepodległości kojarzone jest głównie z sylwetkami Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Paderewskiego i Wojciecha Korfantego. Niemniej jednak w walce o wolność udział brało też wielu polskich lekarzy.

Bolesław Wieniawa-Długoszowski będący generałem dywizji Wojska Polskiego, a także osobistym adiutantem Józefa Piłsudskiego, z wykształcenia był lekarzem. Po ukończeniu studiów we Lwowie w 1906 roku rozpoczął specjalizację okulistyczną, podczas której pracował w gabinecie i uczestniczył w operacjach zaćmy. W późniejszym czasie wyjechał do Berlina, gdzie spróbował swoich sił na Akademii Sztuk Pięknych. Po powrocie do Krakowa wstąpił do szeregów Legionów Polskich, za namową Józefa Piłsudskiego odmówił wstąpienia do sił zbrojnych wspierających Niemcy i Austro-Węgry. Po kryzysie przysięgowym Bolesław Wieniawa-Długoszowski został zdegradowany do stopnia szeregowca i skierowany do pracy w zawodzie lekarskim, w późniejszych latach zajmował się głównie pracą u boku Józefa Piłsudskiego jako adiutant.

Co ciekawe, również sam Józef Piłsudski, będący jednym z kluczowych postaci walki o niepodległość państwa polskiego, na początku swojej kariery związany był z medycyną, której naukę rozpoczął na uniwersytecie w Charkowie, po ukończeniu pierwszego roku planował przenieść się na uniwersytet w  Dorpacie (dzisiejsze Tartu w Estonii), jednak kontynuowanie nauki zostało mu uniemożliwione poprzez aresztowanie w związku z podejrzeniem zamachu na życie cara Aleksandra III, po czym zesłany został na Syberię.

Polscy lekarze w szeregach Legionów Polskich

Szeregi Legionów Polskich zasilane były również przez medyków, Felicjan Sławoj Składkowski był absolwentem wydziału lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, przez jakiś czas pracował w poradni chirurgicznej, po czym w 1914 roku wstąpił w szeregi Legionów Polskich, gdzie sukcesywnie zdobywał kolejne stopnie wojskowe. Jednym z bardziej znanych lekarzy należących do kadry oficerskiej Legionów Polskich był także Edward Loth, który studiował medycynę w Bonn, Getyndze i Heidelbergu, następnie pracując w katedrze anatomii Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie uzyskał habilitację. W późniejszym czasie był naczelnym lekarzem Polskiej Siły Zbrojnej oraz pełnił wiele funkcji w polskim wojsku. Wśród polskich lekarzy zasłużonych dla niepodległości Polski wymienić można między innymi Jana Felicjana Zaorskiego, Stefana Mozołowskiego, Juliana Mermon, Stefana Dąbrowskiego i wielu innych polskich medyków.

W walce o niepodległość polscy medycy brali udział na wiele sposobów, jedną z kluczowych kwestii w ciężkich chwilach było wsparcie medyczne, którego udzielali poszkodowanym. Tak, więc wkład polskich lekarzy był bardzo znacząca, choć nie zawsze na pierwszy rzut oka zauważalną kwestią w zmaganiach na froncie walki.